En waarom de win/win situatie zo moeilijk te vinden is Uit de meest recente cijfers…
Een burn-out tussen je oren? en waarom dat geloven je herstel zal ondermijnen (blog 1)
Bij het vaststellen van een burn-out wordt gevraagd naar mentale aspecten zoals cynisme over het werk en verminderde betrokkenheid bij het werk. Deze mentale afvlakking wordt als een diagnostisch criterium voor een burn-out gezien en lijkt hiermee te suggereren dat er ook vooral wat tussen je oren mis gaat.
Ook bij behandeling van burn-out wordt al snel door professionals gekeken naar de persoonlijke crisis en wat men hier van moet leren. Vaak krijgen mensen adviezen om ‘niet langer voor zichzelf weg te rennen’ en dit keer ‘echt de confrontatie met zichzelf aan te gaan’. Ook populaire boeken als ‘Als een feniks uit de as’ benadrukken de spirituele crisis die aan de burn-out ten grondslag moet liggen en focussen al snel op de benodigde persoonlijke groei en hoe deze te verwezenlijken.
Mensen die op het punt komen dat ze langdurig door het ijs zakken en dus burn-out raken, geven enerzijds een veelheid van redenen aan wat hun het laatste zetje heeft gegeven. Anderzijds is hier vaak een emotioneel of mentaal aspect de daadwerkelijke druppel geweest. Voorbeelden hiervan zijn een zoveelste nare opmerking of die onterechte negatieve beoordeling. Ook dit lijkt nogmaals te benadrukken dat het vooral de mentale veerkracht is die is gebroken.
Verschil overspannenheid en burn-out
Al dit lijkt dus te suggereren dat het vooral de wilskracht is die op is en dat de weg uit een burn-out het herpakken of hervinden van je mentale kracht dient te zijn (liefst in combinatie met jezelf heruitvinden). Veel mensen die zich voor behandeling aanmelden zijn dan ook nog naarstig bij zichzelf op zoek naar die aan-knop en proberen zichzelf af te stoffen, overeind te zeulen en voort te schreeuwen. Alleen dan zonder resultaat, behalve dan een verder toenemend gevoel van frustratie en gevoelens van falen. Op zich is deze neiging heel logisch, want zolang er sprake was van ‘alleen’ overspannenheid ging het ook nog net. Maar precies hier zit het verschil tussen overspannenheid en burn-out: op het moment dat er niks meer start, ook niet met de beste wil van de wereld, dan is de overspannenheid overgegaan in de burn-out: een periode van voortdurende klachten.
In deze en komende blogs over burn-out zal ik onderbouwen dat een burn-out vooral primair een lichamelijke uitputtingsreactie is. En dat juist het benaderen van een burn-out als psychische zwakte het herstel ernstig kan ondermijnen.
Maar waarom dan naar een psycholoog als het toch vooral een fysieke aandoening betreft? Ten eerste kan je zeggen dat mensen zichzelf natuurlijk wel emotioneel en mentaal gezien enorm tegen kunnen komen. Ten tweede zou ik eerlijk gezegd oppassen naar ‘iedere’ psycholoog te gaan: alleen psychologen die voldoende onderkennen dat er sprake is van een fysieke uitputtingsreactie zullen voldoende rekening kunnen houden met de verschillende fases van herstel en hiermee tot een zo ‘vlot’ en ‘soepel’ mogelijk herstelproces kunnen komen (als de woorden ‘vlot’ en ‘soepel’ überhaupt wel in combinatie met een burn-out gebruikt mogen worden).
Drie uitgangspunten vormen de basis van mijn benadering:
1) Een burn-out is vooral een lichamelijke uitputtingsreactie
2) De mentale attitude waarmee je je klachten en jezelf benadert gedurende je burn-out bepaalt voor een heel groot deel de duur van je herstel (zowel ten positieve als ten negatieve; voor optimaal herstel is er dus een bepaalde mindset nodig en die is er gelukkig ook!).
3) Het herstel bestaat uit verschillende fasen en de volgorde en timing van verschillende ‘interventies’ is hierom belangrijk.
Wat betreft de eerste twee punten zou je ook kunnen zeggen: hoe meer je een burn-out als iets lichamelijks kan zien en hoe meer je snapt wat je even wel en niet meer van jezelf kan en moet verwachten, hoe eerder je lichaam in herstelmodus zal komen. Weer anders: in zekere zin herstelt het lichaam zich vanzelf, mits je het niet teveel in de weg zit. En om nog wat olie op het vuur te gooien: het zal je echt helpen als je jezelf (even) als een patiënt kan zien!
Je burn-out leren begrijpen
Meer nog dan bij alle andere klachten denk ik dan ook dat de juiste informatie over burn-out en de fasen van herstel je al van een dolend pad af kunnen helpen en je een enorm eind op weg kunnen helpen. Dan heeft het altijd nog tijd nodig, maar snappen waar je in zit en wat dit betekent geeft je een kader waarmee je jezelf weer kunt begrijpen en je herstel kunt optimaliseren. En dus een kader waarmee je op kan houden om met al je goede bedoelingen je herstel te saboteren.
Dit is dan ook de belangrijkste reden dat ik er voor kies om in eerste instantie vooral over het herstel van burn-out te bloggen. Door alleen al te lezen over wat er allemaal bij komt kijken kan je jezelf en je herstel een groot plezier doen.
Zelf heb ik gemerkt in de jaren dat ik mensen met een burn-out heb helpen herstellen dat ik mij steeds meer ben gaan toeleggen tot een soort voortdurende ‘psycho-educatie’. Dit wil zeggen: vooral veel vertellen en uitleggen om hiermee het kader van herstel te scheppen. Alhoewel er een vast behandelprotocol is, met allerlei nuttige oefeningen ben ik vooral ook de rode draad erachter gaan belichten, in plaats van mij te beperken tot alleen de meer praktische aanpak van het behandelprotocol.
Vaak heeft het alsnog ook tijd nodig om de kwartjes te laten vallen. Je zult toch de verschillende mindsets moeten uitproberen om te kunnen ervaren wat echt wel en niet werkt en om de wetten van een burn-out te leren kennen. In die zin is de burn-out zelf nog altijd de beste leermeester! De taak van de psycholoog is er dan ook een van ‘tolk’: hoe leer je de taal en de wetten van de burn-ot verstaan. En de burn-out heeft namelijk een aantal wetten die enorm contra-intuïtief kunnen voelen. In volgende blogs zal hier dieper op ingegaan worden. Om alvast een tipje van de sluier op te lichten:
De eerste paradox van burn-out zit er in dat alhoewel het vooral als een lichamelijke verstoring moet worden gezien, juist de mentale aspecten van ultiem belang zijn in het herstel (maar op een wezenlijk andere manier dan hoe veel mensen het automatisch benaderen, want het gaat toch vooral niet in het herpakken van je mentale kracht).
Maar hoe zit het dan met die mentale aspecten waarmee dit blog begonnen is? Hoe kan het dat de klachten ook tot duidelijke mentale verstoringen leiden en hoe kan het dat vaak emotionele incidenten de laatste druppel zijn? Wat mij betreft is dit vrij eenvoudig te duiden. Ik draai het ook liever om: zou het niet gek zijn dat je op het moment dat als je volledig overspannen, uitgeput en cognitief murw bent je hier mentaal ook niet van uit balans zou raken, alsof lichaam en geest gescheiden zijn? Bij een burn-out is vaak niet alleen je immuunsysteem van slag, maar zijn er ook grote hormonale schommelingen en verstoringen. Juist dit maakt dat het vaak zo moeilijk is om weer eens te gaan ontspannen. Waarom zou het dan alleen in fysieke klachten te merken moeten zijn?
Het punt is vooral dat het mentale niet als direct aangrijpingspunt voor behandeling moet worden genomen. De belangrijkste reden hiertoe is nou immers juist dat hier bij een burn-out per definitie geen rek of energie meer voor is! Het is opper dan op en van jezelf verlangen om het anders te ervaren is gewoon een brug te ver. Uiteindelijk is het natuurlijk ook de bedoeling wat te leren om en om het in de toekomst te kunnen voorkomen. In die zin is het cliché gelukkig weer waar: je kan en zal er echt beter uit komen. Maar het punt is dat vaak gemist wordt aan welke volgorde de behandeling zich dient te houden.
De tweede burn-out paradox die in een volgend blog verder zal worden uitgewerkt is dat hoe harder je knokt hoe dieper je wegzakt (en hoe gefrustreerder je uiteindelijk zal worden). Het is net als drijfzand: door je te verzetten kom je dieper vast te zitten. Op het moment dat je dit als falen gaat ervaren en wanhopig wordt dan is er ook de kans dat je bovenop je burn-out een depressie ontwikkelt. En alhoewel deze combinatie dus veel voorkomt zal ik ook toelichten waarom in zo’n geval nog steeds vooral een burn-out behandeling op zijn plaats zal zijn.
Een vaak gehoorde uitspraak geldt ten zeerste voor burn-out: het gedrag dat je in een probleem heeft gebracht (zeer langdurige wilskracht) zal nooit het gedrag zijn dat jou er ook uit zal kunnen halen. Het gaat vooral om het loslaten van het vechten en omarmen van een andere mindset of benadering naar jezelf en je klachten. Allereerst om gewoon te kunnen herstellen en uit die hoge versnelling van gespannenheid te kunnen komen. Dit is een noodzakelijke tussenstap die niet overgeslagen kan worden. En natuurlijk zit hier ergens ook een wezenlijke verandering in verborgen.
In mijn volgende blog(s) over burn-out zullen al de fasen en stappen van herstel verder toegelicht worden. Heb je al een vraag of een reactie: voel je vrij hieronder te reageren.
Ben je ook benieuwd naar een podcast interview over herstel bij burn-out, klik dan hier op Podcasts
Gerelateerde berichten
Geweldig, deze blogs. Eindelijk eens een andere, betere kijk op- en aanpak van burn-out, waarbij gekeken wordt naar oorzaak en oplossing, zonder mensen op te jutten en schuldgevoel, omdat het allemaal niet meer lukt, aan te wakkeren.
Interessant artikel, maar ik ben het er niet helemaal mee eens, sprekend vanuit 1) stress-burn-out specialist en schrijver van het boek ‘Stress en burn-out’ en 2) ervaringsdeskundige en wel om deze reden: je schrijft dat het een lichamelijk verhaal is maar zegt aan het eind ook dit: ‘Het gaat vooral om het loslaten van het vechten en omarmen van een andere mindset of benadering naar jezelf en je klachten.’
Dus zeg je dat een andere mindset of benadering van je klachten nodig is, dit is dus een mentaal en emotioneel stuk van het herstelproces!
Ik ben erachter gekomen dat het gaat om het hele pakket: 1) mentaal om je grenzen te leren kennen en aan te kunnen geven (nee zeggen, loyaliteit relativeren, zelfwaardering enz zodat je herhaling voorkomt ), 2) lichamelijk, je hebt rust nodig maar hoeft niet 6 maanden op de bank te liggen, matige beweging zoals wandelen, fietsen, zwemmen enz is uitstekend zeker in combinatie met de buitenlucht, en vergeet voeding niet, veel bijnieruitputting (wat bijna elke burn-outkandidaat heeft) wordt versterkt door onvolwaardige voeding, verkeerde vetten en een leefstijl die voor verbetering vatbaar is en 3) spiritueel/zingeving. Als je het gevoel mist van waardering, erkenning en niet beseft dat jij en je werk ertoe doen is daar ook heel veel op te winnen.
hoi Tini,
dank voor je reactie. toch is hetgeen waar je het niet helemaal mee eens bent wel precies wat ik bedoel: het gaat primair om een lichamelijk herstel waarbij je jezelf onbedoeld enorm in de weg kan zitten. Dus waarvoor de mindset (begrip van burn-out, dit te onderkennen en weten wat even wel en niet meer van jezelf te verwachten) van wezenlijk belang is. Maar ook met de juiste mindset heeft het nog zijn tijd nodig en zijn er verschillende fasen. Weten/leren waar je grenzen liggen kan in de acute fase echt nog niet. Klopt dat het inderdaad niet gaat om totaal niķs te doen, maar wel om te staken op wilskracht te herstellen. Misschien dat mijn andere blogs het verder verduidelijken hoe ik het bedoel? ik kan me dus vrijwel helemaal in je punten vinden, maar ik geloof niet dat ik heel anders beweer. Mocht je nog vragen of opmerkingen hebben dan hoor ik het graag.
groeten,
Robbert
Als erkend zwaar burn-out’er herken is zeer zeker wat er in dit blog geschreven wordt. Overigens ook in de reactie van Tinie Worp. Ik heb de eerte burn out eigenlijk geen aandacht gegeven, doorgegaan waar ik had moeten stoppen. Dat heeft geleid tot een tweede en wellicht al derde burn out die keihard binnenkwam inclusief de gemelde depressie. Na zeven maanden dacht ik er weer te zijn. Niet dus, Weer drie maanden uitgevallen. Wat ik nu merk is een stevige terugslag op zijn tijd en moet ik, helaas voor mijn werkgever, weer de grenzen stellen, weer de draad oppakke en weer een time-out nemen. Omdat mijn werkgever zeer medewerkzaam is, combineer ik verlof en ‘ziekte’dagen. Ik kan uit ervaring melden dat het zeer wenselijk is om A) een goede therapeut te vinden met ervaring in burn out die de zaak goed aanpakt, B) je als patiënt te beschouwen, C)je niets aan te trekken van onbegrijpende omgeving die soms zwaar negatieve opmerkingen maken waar je alleen nog maar verder van weg zakt D)goedbedoelde adviezen van leken naast je neer te leggen, ze helpen namelijk echt niet en E)neem de tijd voor herstel die nodig is. Ik heb het geluk dat ik een partner heb die begrip heeft en meewerkt voor het herstel, een werkgever die mij de ruimte biedt die nodig is en een plek waar ik mij veilig voel en tot rust kan komen, namelijk een boot. Ik besef dat de meeste mensen dit geluk niet hebben en dat ik bevoorrecht ben. Een goede therapeut,coach, psycholoog etc moet voor iedereen kunnen. Meer kennis over dit onderwerp bij bedrijfsartsen is niet alleen wenselijk maar noodzaak!
Dank voor je blogs, Robbert! Ik ben zelf aan het herstellen van een burnout en vind jouw visie op herstel en reintegratie zeer verhelderend. Niet alleen mensen die met stressklachten te maken hebben zullen hier veel aan hebben, ik denk dat ook veel professionals/werkgevers/collega’s/naasten iets kunnen leren van jouw blogs.
Eindelijk een burn-out blog van iemand die het snapt, en het goed kan uitleggen. Mensen maken opmerkingen als “Ik ben ook wel eens moe”, “als je kan facebooken kan je ook werken”, “je moet gewoon een andere mindset hebben”. Aan hen laat ik dit artikel lezen.
Beste Robbert,
ik heb precies dezelfde ervaring; de burnout is voornamelijk een lichamelijke ‘ziekte’. De nare gevoelens van overbelasting, hoofdpijnen, emotie etc. in je hoofd moet je maar ‘even’ voor lief nemen/ jezelf patient voelen; ze worden uiteindelijk vanzelf minder als het lichaam meer hersteld is. Ook diepgaand over problemen praten met een psycholoog heeft bij mij heel weinig uitgehaald, en leidde steevast tot instorten/ terugval. Dit soort moeilijke gesprekken moet je echt voor later bewaren als het lichaam in de basishouding weer een beetje hersteld/ rustig/ vrij van stress is.
Van managementcentrum De Baak las ik dit in een artikel van hen op Twitter, lees en huiver en vooral kan iemand met autoriteit zoals Isamu dit managementcentrum van repliek dienen?
” 1. Stress is niet schadelijk
Je moet een presentatie houden om jouw project er door te krijgen bij het management team. Of je hebt zoveel op je bord liggen, dat je met haast alles probeert af te krijgen. Je ervaart stress. Soms een hele dag lang, of zelfs iedere dag. Je hartslag gaat omhoog en je ademt sneller.
Uit onderzoek blijkt dat niet de fysieke stress zelf, maar jouw reactie op stress bepaalt of het schadelijke gevolgen heeft. Als je ervoor kiest de stressreactie als helpend te ervaren –bijvoorbeeld: ‘mijn adem gaat sneller zodat mijn hersenen meer zuurstof krijgen en ik beter kan nadenken’- creëer je de fysieke gesteldheid van moed die lichamelijk hetzelfde uitwerkt als blijdschap. Bij positief gewaardeerde stress blijven de bloedvaten soepel en wijd. Bij negatief geïnterpreteerde stress vernauwen je bloedvaten, wat op de lange duur je gezondheid beïnvloedt. Hoe je denkt en handelt tijdens stress maakt dus het verschil.
En dit is nog niet alles. Naast het welbekende hormoon adrenaline komt er ook een ander stresshormoon vrij, namelijk oxytocine. Dit hormoon stimuleert sociaal gedrag: je zoekt automatisch hulp bij anderen of je helpt. Het is een overlevingsmechanisme. Dit hormoon zorgt er ook voor dat het hartweefsel herstelt. Wanneer je er expres voor kiest je tijdens een stressreactie empathisch te verbinden met anderen, wordt de aanmaak van dit hormoon gestimuleerd. Hiermee creëer je fysieke veerkracht en herstel. En tegelijkertijd help je mee aan vriendschappelijke verhoudingen.”
Hoi Laure,
ja, een nogal ‘optimistisch’ artikel. Ik denk dat als je aan de goede kant van een burn-out/overspannenheid zit er wel een grotere bandbreedte is over hoe je kan omgaan met stress. Ik denk wel dat deze bandbreedte hoe dan ook beperkt is (en dit artikel wel erg in de maakbaarheid hiervan gelooft en suggereert dat alles om te denken valt).
maar waar ik vooral een punt van wil maken is dat zodra de uitputtingsreactie heeft plaatsgevonden er totaal geen ruimte meer is om er nog anders tegen aan te kijken. Dan is die bandbreedte nul geworden. Dit wordt helaas vaak vergeten/ niet onderkend. Dank voor je input!
Ps het ging om deze tweet: https://twitter.com/deBaak/status/968440621655576576?s=19
Beste Robbert,
Veel dank voor je blogs. Ik ben 14 maanden geleden uitgevallen. Ik heb – perfectionistisch als ik ben – heel veel gelezen, maar dit is veruit het meest nuttige en herkenbare. Heb het voorbije jaar onbewust dingen geprobeerd die in jouw blogs staan, maar net een beetje verkeerd en vooral veel te snel.
De therapeuten die ik onderweg ontmoet heb, focusten wat mij betreft ook veel te veel op het mentale (en op het verkeerde moment), waardoor ik vaak net dieper in m’n eigen hoofd wegzonk. Wat dus net niet hielp.
Deze blogs maken alles weer veel duidelijker en sterken me in het idee dat mijn meest recente beslissing (even met alles kappen, om gewoon helemaal tot rust te komen) wellicht de juiste was. Woonde ik niet in België, ik kwam meteen naar jullie praktijk om me verder te laten begeleiden.
Veel dank nogmaals. Ik stuur deze blogs alvast door naar kennissen met BO of naasten die het beter wil begrijpen.
Dank,
Marijn
Beste Marijn,
dank voor je lovende woorden! en fijn te horen dat het je helpt met het leggen van je herstelpuzzel. Stap voor stap en less is more zijn wel de deviezen.
Ook dank voor het doorsturen!
En kan me voorstellen dat het wat ver is. Maar mocht je nog concrete vragen hebben dan wil ik altijd meedenken.
vr. groet,
Robbert
Sinds 10 maanden burn-out en pas toen ik uw blog las over burn-out dacht ik: precies, zo voelt het en dat is het…nu uitgeprint om af en toe eens door te lezen, maar ook om mensen om me heen te laten lezen….
dat het vooral een lichamelijke uitputting is heb ik mogen ervaren vanaf het begin, met de meest heftige en ernstige klachten. Soms denken dat je lijf er mee op houdt heeft dan wel erg veel invloed op je gedachtes hoor!
Vind het erg moeilijk om te bepalen wat nou wel en niet verstandig is qua behandeling…
Heb vanaf het begin hulp gezocht want het idee het alleen te moeten doen kon ik niet aan, wel vooral gericht op ontspanning, ademtherapie, cranio sacraal. Wel ook een psycholoog die veel uitleg geeft . Maar ook samen kijken naar onderliggende oorzaak…lastig hoor….
Mij valt wel op dat het feit dat er geen boekje is met de beste aanpak, het onzekere aspect verergerd.
Ik herken me in de reactie hierboven, dat het heftig is om zooooo herkenbare dingen te lezen in uw blog en begrepen te worden, terwijl je zo veel hulp bij elkaar gezocht hebt en dat gevoel nog nooit hebt gehad….
Je wilt na 10 maanden zo graag echt verbetering merken, en ondanks het feit dat er ook veel lichamelijke klachten zijn weggeëbd , komen er net zoveel weer voor terug….pffff….
Vooral in het niet kunnen verdagen van prikkels, licht, geheugen is prut, een uitleg proberen te snappen , maar er worden gewoon geen verbindinkjes gemaakt in m’n hersenen, resultaat; hele lijf in opperste staat van spanning en twee dagen last van…
Conclusie… zoooo moeilijk om je mind hier omheen te krijgen…
Wanneer doe je teveel en wanneer te weinig…
Ga leuke dingen doen, is bij mij na 10 maanden nog niet van toepassing helaas…
Bedankt voor je mooie blogs
Beste Linda,
dank voor je (indrukwekkende) reactie. Een burn-out is al zo’n langdurig en verwarrend verhaal, maar zeker als je er alles aan doet is het lastig te verdragen dat het allemaal zo lang moet duren. Goed om te blijven onderkennen (en bewust te ‘voelen’) hoe groot je behoefte aan verbetering is. Pas op dat dit je niet (weer) in een te grote actiestand krijgt. (vaak kan juist het onderkennen en begrijpen van de behoefte maken dat je niet (automatisch) weer in oplossingsgericht gedrag schiet (wat niet zal kunnen werken helaas). Op zich is het positief dat je minder spanningsklachten begint te krijgen. Het gaat er niet om dat ‘leuke dingen doen’ lukt. het gaat er om dat jij dingen vindt waar jij zo (blijkbaar) zo goed als mogelijk bij voelt (bottom up in plaats van top down). De herstelfout die vaak gemaakt wordt is dat ergens wordt aangenomen dat bepaalde activiteiten (zoals bijvoorbeeld sporten of ‘niks doen’) goed zouden moeten zijn en dan alsnog wordt geprobeerd je beleving dit ook zo te laten ervaren.
Dat je vooral nog geen filter hebt en je hersenen nog pulp zijn zijn enerzijds heftige klachten. Anderzijds zijn dat ook klachten die pas weggaan na/gedurende een (zeer) geleidelijke re-integratie (dus in zekere zin nog volledig normaal in jouw fase). je kan alleen te vroeg aan zo’n re-integratie willen beginnen. Anderzijds is het ook vaak belangrijker om (bij twijfel of het ijs nu al dik genoeg is om te gaan re-integreren) vooral te kijken naar een echt passende stap (zo klein als nodig) en vooral ook pas te gaan opbouwen als je merkt dat dit echt geland is.
Heel veel sterkte! Het klinkt alsof je een zware burn-out te pakken hebt helaas. Verdere vragen hoor ik graag.
Hallo Robbert,
Na 3 jaar ploeteren met een burnout, depressie, paniek en klachten die uiteindelijk autisme bleken te zijn lees ik nu jouw blogs. Wat een heldere informatie! Mijn werkgever dacht 3 jaar geleden behulpzaam te zijn door mij niet ziek te melden. Ze wilde mij geen druk opleggen. Mijn reïntegratie stagneerde vervolgens op 50%. Ik heb verschillende psychologen, coaches, antidepressiva en een mindfullnes cursus omarmd in een poging te herstellen, maar niks hielp echt. Uiteindelijk dus die diagnose autisme. Inmiddels ben ik wel ziek gemeld en de bedrijfsarts ziet gezien mijn ‘beperkingen’ geen kans op reïntegratie en stuurt aan op een belastbaarheidsonderzoek. Op mijn verzoek wil hij me ook wel begeleiden bij het uitbreiden van mijn uren. In mei ga ik er 2 uur bij doen. Ik twijfel continue. Moet ik proberen weer te reïntegreren of mee gaan met het idee dat ik maar voor 50% belastbaar zou zijn. Eerder kon ik het toch ook? Maar elke middag slaap ik, ik sport niet meer, ik heb fysieke klachten (morgen een hartonderzoek vanwege hartkloppingen). Is meer werken dan juist goed of werk ik nu al te veel? Het vervelendste is dat mijn toekomst blanco is geworden. Ik ben 36 maar ik zie geen carriere meer voor me. Het voelt als een patstelling. Wat is wijsheid?
Hoi Rosanne,
Het spijt me te horen van je langdurige klachten en moeizame herstel. Zolang er sprake is van teveel spanningsklachten zou ik uberhaupt niet gaan opbouwen (noch werken) eerlijk gezegd.
Het is duidelijk dat je niet belastbaar bent. Het gevaar bij zo’n belastbaarheidsonderzoek is dat er eerder een uitspraak over de lange termijn gedaan wordt, terwijl er vaak onvoldoende gekeken wordt of het gebrek aan herstel niet te begrijpen valt (waardoor de prognose voor herstel in het slechtste geval iig nog ‘onzeker’ genoemd zou mogen worden, daar er in een nieuwe poging op een andere manier hopelijk een beter herstelresultaat kan komen). Stap 1 is nu kijken hoeveel last van spanningsklachten je nu/nog hebt.
sterkte!
Wat herkenbaar Rosanne.
ik ben 37, nu al ruim 2 jaar thuis, werkgever heeft me vrijstelling van werk gegeven, er is ook autisme gediagnosticeerd. Ik zie dat je dit hebt getypt in 2019. Hoe gaat het nu? Ik hoop dat je een plek hebt gevonden waar je op je plek bent. Ik herken me ook in een blanco toekomst…. Ik weet ook niet waar mijn schip gaat stranden… Maar ik heb wel zoiets dat ik het belangrijker vind om gezond te blijven en luister ik naar mijn lichaam, wat ik eerder nooit deed om maar aan verwachtingspatronen te kunnen voldoen.
[…] brok in mijn keel. Ik herstel mezelf en vertel dat ik vandaag een ontzettend goed blog van een psycholoog heb gelezen over het herstel van burn-out. Het stuk raakte me omdat ik me […]
Hoi Robert
Kamp zelf met een zware en wat rare burn.out. wat ik in Maart aanzag voor niet lekker in mijn vel of de overgang waren al de voortekenen . Ik piekerde over van alles, werd en prive. Maar goed dan ga je gewoon nog ff door en neem je savonds een wijntje. Of een slaappil .Op een ochtend bevroor ik als het ware op mijn werk. Kreeg nog meer slapeloze nachten Kon niet meer rustig pauzeren of op een kruk gaan zitten.Mijn hoofd voelt als 1 beurse plek . Geen ideeën, geen initiatief meer , geen geheugen en vooral een heel moe gevoel in.mijn hoofd. Het onrustige is er nog steeds nu 4 maanden later, vaak als trillen inwendig. Ben 10 kilo afgevallen en zie er niet uit ( strak / dof haar ,bleek/ mager / pukkels).Ook werd er een mega vb12 tekort aangetoond. Hier heb ik injecties voor gehad en inmiddels aan de tabletten. Het rare is dat de instorting van het lijf nooit echt is gekomen…wandel met een vriendin zo een 10 tal. ki lometer. Geestelijk ontstaat er echter steeds meer angst en paniek. Als de huisarts net gezegd heeft dat ik moet accepteren dat ik een burn.out heb zegt vervolgens de psycholoog dat ik geen typische burn.out kandidaat ben en laat een uitgebreid onderzoek op mij los waar dan weer niets uitkomt. De neuroloog dacht aan ME dus door de MRI .
Wat vroeger normaal was lukt niet meer of met moeite , zit te trillen bij de kapper en voor de AH moet ik de moed verzamelen, sta soms te twijfelen voor de deur of ik wel durf.
Heb een heel negatief gevoel over.mijzelf , schuldgevoel sleur partner en kind mee de ellende in.
Geen idee wat ik.met de dagen aan moet en vooral de ochtenden zijn een hel. Als advies krijg ik nu.opdrachten energievers etc leuke dingen doen . Maar vind dit maar lastig. Idee dat ik nog steeds in de acceptatie fase rond dool maar geen uitweg weet.
Beste Juul,
dank voor je bericht en het delen. Je geeft aan dat je veel spanningsklachten hebt (inclusief angsten en piekeren), cognitieve problemen, maar vooral geestelijke vermoeidheid en minder lichamelijk. Dat zou inderdaad wel atypisch kunnen zijn. Anderzijds voldoe je dan misschien aan veel ook weer wel? Het zou ook kunnen dat de lichamelijke vermoeidheid nog komt. Dus dat je nog veel op adrenaline doet en dat het vooral gaat om proberen het systeem tot rust te laten komen (wat niet perse hetzelfde is als alleen maar stil proberen te zitten). Voor veel mensen geldt dat het dan voldoende is om ruimte te hebben, geen verplichtingen en de energie die je nog hebt zo goed mogelijk aan jezelf te besteden (inclusief voldoende begrip en acceptatie). Mochten er allerlei andere klachten opduiken die het herstel in de weg zitten dan is gerichte behandeling doorgaans gewenst (zelf probeer ik veel met EMDR te werken, daar dit goed aan sluit bij ‘niet op wilskracht’ en meer volgend/ voelen ipv top/down een verandering tot stand proberen te brengen).
Een uitgebreid onderzoek levert in de regel weinig op en kost vooral veel moeite (en tijd), dus daar ben ik dan ook geen voorstander van (omdat je al eigenlijk weet dat er een dijk van een toestandsbeeld is, kan je sowieso weinig zeggen over iemands persoonlijkheid/ structuur.
Maar het lijkt me inderdaad ook lastig om iets te accepteren als je niet goed weet wat het nu precies is…
Zelf zou ik denk ik vooral proberen ons te richten op je angsten en schuldgevoelens en te kijken wat je nu nog de meeste spanning geeft en (relatief) de meeste ontspanning kan opleveren.
Je stelt niet echt een concrete vraag, maar wellicht kan je hier al wat mee (voor mij ook lastig om iets gericht te zeggen als ik je nooit ontmoet heb).
Iig veel sterkte met je herstel!
vriendelijke groeten,
Robbert
He Robert
Fijn dat er zo consequent gereageerd wordt op de blog. !!
Probeer nu wel.op wilskracht dingen te doen …anders kom ik ook niet vd bank af. En dat komt dan meer omdat het” hoofd” te veel tegenwerpingen opsomt:
Je haar zit niet goed, je hebt pukkels, iedereen ziet dat je gestrest bent of trilt.Ik heb vannacht slecht geslapen en ben moe.
Oh en nu regent het dus laat maar.
Kan het theoretisch zo zijn dat ik.mij.met angst en piekeren in een burn.out gemanoeuvreerd heb?? En heb ik dan een stoornis van e.o.a
Is het dan toch zo van dingen vooral maar weer gaan doen.?
Vermijd nu wel heel veel …zie op als het voetbalseizoen begint en ik bijvoorbeeld geacht wordt relaxed langs de kant te staan ( wat ik niet ben).Mijn wereldje begint wel erg klein te worden zo
Hallo Robbert, Eindelijk een goede blog over wat ik heb en voel, zeer verhelderend. Ik kan lichamelijk heel weinig en natuurlijk heeft dat ook mentaal zijn weerslag… Ik weet nu dat ik een burn-out heb. Helaas helpen de huisarts en POH me totaal niet, ze werken mij eerder tegen. Ik heb geen idee waar ik goede hulpverlening zou kunnen krijgen in Groningen, wie me zou kunnen helpen om hiermee om te gaan….
Hoi Petra,
Dank voor de complimenten. En spijt me te horen van je huisarts… daar heb je het dan niet mee getroffen helaas. Wellicht proberen te switchen?
Helaas zou ik ook niet zo goed weten wie waar welke methoden aanhangt of wie precies te adviseren voor begeleiding. Zelf heb ik jarenlang bij HSK gewerkt en dat zit ook in Groningen. echter kom ik er ook achter toch wel behoorlijk een eigen visie te hebben opgeschreven.
Dit klinkt arrogant, maar daarom is het voor mij ook niet duidelijk wie eenzelfde soort idee of methode aanhangt. Ik ben juist over burn-out gaan schrijven omdat er zoveel onduidelijkheid is en verschillen zijn (ook tussen professionals). dat zou met ander type klachten helemaal niet zo ingewikkeld zijn namelijk.
sterkte met je herstel en mocht je nog vragen hebben dan hoor ik het graag.
vriendelijke groet,
Robbert
dag 6 van (wat nu uit jouw blogs blijkt) een burnout.
Eindelijk mag ik stoppen met controle te krijgen! Stoppen met structuur, lijstjes, ‘verplichte’ wandelingen en ontspanningsoefeningen om te zorgen dat ik weer de regie krijg.
Wat een opluchting!!!
Ik kan bijna niet uitdrukken hoe blij ik nu ben deze blogs gevonden te hebben!
Dankjewel!!!!!
Graag gedaan! 🙂
je reactie onderstreept voor mij nogmaals dat iemand zonder de juiste informatie al snel te ‘bestraffend’ is (wat in de behandelpraktijk vaak teveel wordt geproblematiseerd of persoonlijk wordt gemaakt).
sterkte met je herstel en (in eerste instantie) het tot rust proberen te komen!
hartelijke groet,
Robbert
Beste Robbert,
Bedankt voor de duidelijke informatie in jouw blogs. Zelf weet ik nog niet zeker of ik een burn-out heb. Ik vermoed dat ik overspannen ben. Twee maanden geleden ben ik met klachten over angst, somberheid en hartkloppingen naar de huisarts gegaan. De huisarts dacht aan overspannenheid of burn-out en schreef rust voor. Eerder had ik mij al aangemeld voor een behandeling bij een psycholoog in verband met traumabehandeling (door misbruik in mijn jeugd). Daar ben ik onlangs mee gestart.
Eigenlijk voelde ik me niet anders dan de afgelopen jaren, alleen namen mijn klachten toe. Maar nu ik al twee maanden thuiszit, verandert er weinig. Ik kan geen rust vinden en lijk soms een beetje hyper. Kan het zijn dat ik al jaren overspannen ben en daardoor nu langzaam burn-out raak? En hoe kom ik erachter of ik echt een burn-out heb? En als ik die dan heb, hoe vind ik rust?
Sorry voor alle vragen, maar ik heb geen idee aan wie ik ze anders zou kunnen stellen.
Met vriendelijke groet,
Floortje
Hoi Floortje,
Dank voor je bericht en vragen. Inderdaad voor mij wel lastig om met zekerheid te beantwoorden. Maar vaak is het zo dat als er intern teveel speelt of onrust is (door angsten of trauma’s) dat je helaas weinig van ‘rust’ kan verwachten. Dan kan je pas tot rust komen als dat voldoende behandeld is. Soms kan je ook dan pas zien of het ‘echt’ een burn-out is. Op het moment dat de spanningsklachten voldoende zijn afgenomen wordt het soms pas voelbaar hoe diep de uitputtingsreactie is. Maar het kan ook zijn dat je dan nog wel over voldoende belastbaarheid beschikt (en dan was het wellicht vooral overspannenheid?). Overspannenheid is dus vooral het kwijtraken van je spannings/ovebelastingsklachten. Burn-out is het kwijtraken van je spannings/overbelastingsklachten en vervolgens het weer (stapsgewijs) opbouwen van je belastbaarheid.
hopelijk helpt dit?
vriendelijke groeten,
Robbert
Beste Robbert,
Bedankt voor je snelle reactie. Jouw antwoord verduidelijkt meer. Bedankt.
Ik ga proberen om geduldig te blijven/worden gedurende de behandeling.
Met vriendelijke groet,
Floortje
[…] brok in mijn keel. Ik herstel mezelf en vertel dat ik vandaag een ontzettend goed blog van een psycholoog heb gelezen over het herstel van burn-out. Het stuk raakte me omdat ik me […]
Beste Robbert,
Ik was erg blij je “Blog’s” te lezen. Dat was voor mij het begin van het herstel van een zware BURN-OUT!
Ik heb altijd hard gewerkt met veel plezier. Nooit ziek en nooit psychische klachten in het verleden gehad . Heb wel heel wat meegemaakt in het verleden in mijn geboorteland, maar kon het goed relativeren en doorgaan. Altijd heel relaxed en nooit gestrest.
Ben wel erg perfectionistisch en controle-freak. Tevens erg begaan met mensen/werk en kon moeilijk “Nee” zeggen.
Ik kreeg begin oktober 2020 COVID, met milde klachten. Echter, was onbewust bang om in het ziekenhuis te belanden “door mijn medische achtergrond”
Mijn COVID was mild, maar kreeg na 5 dagen klachten van spanningen op mijn borst en buik, de hele dag door, dat ik af en toe hiervan angstig werd. Ik was zoooo geschrokken dat ik niet wist waar ik hier mee te maken heb. Ik piekerde hierover, werd er depressief van en begreep mijn lichaams-reactie even niet meer. Deze klachten had ik dag en nacht, heel slecht slapen, maar overdag de hele dag op de been om afleiding te zoeken, maar was eind van de dag kapot omdat ik niet kon slapen door de spanningen. Na paar dagen heersten de angst klachten, een soort golven van pijn en branderigheid, over mijn borst en buik, trillingen over mijn hele lijf en weer niet kunnen slapen. Zag het op gegeven moment niet meer zitten!! Daar schrok ik ook van.
Ik ben snel naar psychiater gestapt en vervolgens psycholoog. Slaapmiddel gekregen, hielp ook niet optimaal. Mijn klachten werden erger door dat ik constant aan het analyseren ben wat ik aan het meemaken ben, mijn lichamelijke klachten, pieker momenten en de somberheid, ik begreep het niet, maar daardoor sloeg ik weer in angst. Ik had op gegeven moment angst voor de angst en werd hiervan helemaal gek.
Begin december kwam ik jouw blog gelukkig tegen. Dat was van grote waarde omdat ik begon te begrijpen wat met mij aan de hand is. En toen ben ik gestopt met mijn overdrijf-stand, stoppen met werken en ziek zijn, accepteren wat ik heb, en wist 100% zeker dat ik het heb.
Toen begon pas ik heel langzaam te ontspannen, beter slapen, overdag ontspannen was voor mij niet mogelijk, maar toen lukte het wel gelukkig!!!
Ik ben je zeer dankbaar!
Vanaf 7 december 2020 gestopt met werken volledig. Gelukkig veel begrip van mijn werk/collega’s. Ook een begripvolle omgeving!
Ik wil nu graag een keer gaan beginnen met werken. Mijn klachten nu zijn nog lichte spanningen de hele dag door, maar kan mee redelijk ontspannen, echter, raak nog snel in stress bij lichte stress-situaties, en heb veel minder angst klachten. Maar nog niet over.
Ik loop af en toe hard, wandel regelmatig en na fors afgevallen te zijn is mijn gewicht nou weer normaal.
Zou ik nu kunnen beginnen met re-integreren? Of is dat te vroeg omdat ik toch nog een beetje spanningen heb? En ng steeds gestrest bij lichte overbelasting?
Nogmaals bedankt voor je uitgebreide blogs en podcast, super goed.
En ook alvast bedankt voor je reactie.
Groetjes, Akeel
Hoi AKeel,
Dank voor je indrukwekkende verhaal! en voor je complimenten! fijn dat je er veel aan gehad hebt.
Klinkt alsof je mooie stappen gezet hebt. wat betreft het moment van werkhervatting: het klinkt alsof dat zeker in beeld aan het komen is.
Heb je het idee dat je meer rust niet meer iets toevoegt qua vermindering spanningsklachten? het is waarschijnlijk een goed idee om ‘het ijs even wat dikker te laten worden’ (en niet gelijk zodra het wat beter gaat meteen met werkhervatting te beginnen).
wat betreft je verhoogde raakbaarheid (snel gestresst raken bij prikkels, druk en gedoe); dat gaat niet weg door rust, maar pas door opbouw (en is dus geen reden om nog te wachten met werkhervatten; dat zou ik puur op de constante spanningsklachten baseren).
Succes met je verdere herstel!
vr. groeten,
Robbert Houtman
Beste Robbert,
Dank voor je snelle reactie!
Ik heb inderdaad nog steeds van de onverwachtse, episodes van spanningsklachten en het gevoel dat dat nog verder kan afnemen met rust.
Ik ga zo door en neem meer rust, en zal bij het gevoel dat rust niets meer doet beginnen met werkhervatting!
Nogmaals ontzettend bedankt!
Hoi Akeel,
graag gedaan. Voor alle duidelijkheid: het wisselvallige gaat er nooit helemaal af door alleen rust. Op een gegeven moment wordt het ook vooral belangrijk om te gaan kijken naar een ‘passende stap’. Dus dat de werkhervatting op een goede manier wordt opgetuigd.
Succes!
Ongelooflijk! Ik zit nu drie maanden thuis met een burn-out en ik voel me nog niks beter. En ik lees hier precies waarom! Het kwartje valt eindelijk, het doet ontzettend zeer maar wat had ik deze tekst nodig!
Goede avond,
Na enkele tests op internet en 2 recente paiekaanvallen, begint in te dalen dat ik burn out heb. Ik ben in therapie voor overspannenheid, maar ik had het gevoel dat het wel weer ging. Tot die heftige paniekaanvallen dus! Zelfs een aanval in het bos, waar de stress toch minder zou kunnen zijn….
Mijn man heeft nu 3 nachten de peuter met nachtmerries gedaan, dus ik kan zeggen dat ik durf te starten met loslaten. Maar het besef en het lezen van jou blog brengt ook grote paniek…. Hoe stap ik in dit traject, hoe doe ik dit alles met 3 kinderen en een werkende man? Hoe pakken mensen dit aan, als het safetynet van grootouders door de week nog gewoon werkt en niet kan helpen. Hoe kan ik dat los durven laten, en hoe vul ik dat praktisch in?
Hoi FLoor, spijt me te horen van je klachten. en ook van je omstandigheden, die het herstel zullen bemoeilijken.
Klopt dat het niet alleen bij jou (of jouw mindset) vandaan moet komen, maar uiteraard allebei van belang is. Als psycholoog probeer ik te kijken waar het zwaartepunt ligt en waar de aangrijpingspunten zijn. Op het moment dat je omstandigheden je in paniek brengen kan angstbehandeling daar de angel weer een beetje uithalen. Uiteraard zijn de omstandigheden dan nog steeds niet optimaal, maar hopelijk ‘good enough’.
Externe maatregelen die genomen kunnen worden zijn zorgverlof van je parnter, meer BSO of voor je zelf zelfs een complete opname in een burnout herstel centrum als meest rigoreuze maatregel (uiteraard moet dan nog steeds de zorg voor je kinderen geregeld worden). Het is zeker niet alleen mindset; herstel moet geregeld en georganiseerd worden (maar het is zeker ook niet alleen het externe).
Sterkte iig!
Dag Robbert,
Wat fijn om inzicht te krijgen in hoe mijn dochter van 21 zich al twee maanden moet voelen en vooral ook inzicht in het feit dat onze goedbedoelde adviezen nergens op sloegen. Wat het fysieke aspect betreft: zij heeft elke dag enorme hoofdpijn en moet ook heel vaak (kleine beetjes) plassen. Hetgeen ook haar slaap onderbreekt. Zijn dit ook kenmerken van een burn-out en zo ja, hoe doorbreek je dit? Iedere dag paracetamol tegen hoofdpijn lijkt mij ook niet goed. Verder: ze komt haar kamer niet uit, wil haar eten boven, ligt nagenoeg alleen op bed. Kan ze zo wel herstellen? Ze gaat wel 1x per naar een psycho-sociaal therapeut, waarvan ze zelf zegt dat dat haar goed doet.
Beste Hans,
Spijt me te horen van je dochter. Klinkt alsof ze het wel flink te pakken heeft. De vraag bij het herstel is of je iet moet doorbreken, of dat het geleidelijk aan moet normaliseren door proberen er mentaal zo rustig mogelijk onder te blijven. Ik denk in de meeste gevallen absoluut het laatste. Dan gaat het vooral om steunen en kijken wat voor jouw dochter in deze fase het beste werkt. Meestal is dit de taaiste/engste fase. En het slapen is in de regel doorbroken, maar kan me voorstellen dat zo’n plasdrang dan echt niet helpt.
Fijn dat ze de ondersteuning als helpend ervaart. Dat kan dus genoeg zijn, maar dat is moeilijk voor mij zo te beoordelen. Hangt er vooral vanaf hoe je dochter onder haar burn-out is. Hoe angstiger/verkrampter ze wordt hoe meer ze ook wel baat kan hebben bij angstbehandeling tbv haar herstel. hopelijk gaat ze zich binnenkort weer wat lichamelijk prettiger voelen.
sterkte!
Beste Robbert,
Dank voor je zeer verhelderende blogs over burn-out!
Als gevolg van burn-out ondervindt mijn vriendin o.a. veel. depressieve klachten.
De professionele ondersteuning zal nog even op zich moeten laten wachten.
Heb jij een mening, inzicht over het (tijdelijk) gaan gebruiken van anti-depressiva?
En voor zover dat een optie kan zijn, welke?
Bij voorbaat dank voor je antwoord.
Gerard Akerboom
Beste Gerard,
Dank voor je vraag. Vragen over anti-depressiva zijn niet mijn expertise en mag ik formeel ook niet teveel over zeggen (dat is het gebied van de psychiater). Lastige met A-D is dat je van te voren niet goed weet wat het gaat doen, zowel qua werking als qua bijwerkingen. Daarnaast heb je in eerste instantie pas bijwerkingen en kan het wel 6 weken duren voor je uberhaupt de werking kan gaan ervaren. Maar ik ken zowel vele voorbeelden van mensen die er blij mee waren als mensen die gestopt zijn omdat ze het als ’troep’ ervoeren.
Je komt er maar op 1 manier achter, zou je kunnen denken.
maar om je vraag wat breder te trekken: meestal is ‘depressiviteit’ bij burn-out eerder een diepe moedeloosheid en angst om niet meer te gaan herstellen. De somberheid is dan dus secundair aan de burn-out en met name de angst. Door gerichte angstbehandeling kan de somberheid enorm opklaren. Zelf gebruik ik bij voorkeur EMDR op het doemscenario (van niet herstellen).
Zou dat bij jouw vriendin ook aan de hand kunnen zijn? overigens kan A-D ook helpen bij angst, alleen heb je het dan wel over hogere doseringen.
EMDR kan trouwens via videoverbinding, dus als je vriendin interesse heeft kan ze het beste het contactformulier even invullen, mocht ze niet in de buurt wonen. Hopelijk heb je hier iets aan. Sterkte iig!
Wat een hoop herkenning! Ook ik zit met burn-out klachten. Ik werk full time en sportte op topspotniveau. Na een lange verhuizing en nog wat zaken die gewoon veel energy vragen, ben ik nu op. Dat begon afgelopen maart al. Mijn trainingen vond ik steeds zwaarder worden en in juli/aug ben ik ingestort. Waar ik normaal 4-5 uur achtereen kon trainen (wielrennen) en vrijwel elke dag een training kon afwerken, krijg ik nu niks meer voor elkaar. Na 1u rustig fietsen is de energie al op en de spierpijn gaat ook maar niet weg. Op t werk gaat het maar moeizaam trouwens en slaap ik al een paar maanden zeker 10u per nacht. De huisarts heeft bloedonderzoek laten doen (kwam niks uit) en wil me nu naar een psycholoog sturen. Aangezien mijn klachten volgens mij vooral fysiek zijn, zou ik niet beter af zijn door naar een sportarts te gaan?
Hoi Linda,
dank voor het delen van je verhaal. Ja, er zijn meer herstelwegen te bewandelen. Als het voor jou een kwestie van fysiek herstellen is dan ben je niet perse op een psycholoog aangewezen. En als je een psycholoog kiest zou ik zeker iemand zoeken die er kaas van heeft gegeten. Soms richt een psycholoog zich teveel alleen op ’terugvalpreventie’ (wat er van geleerd dient te worden).
sterkte iig!
Goedenavond,
Zijn er misschien mensen die zich herkennen in mijn verhaal?
Na een behoorlijke stress periode op werk en t verlies van mijn stiefvader ben ik een soort van ingestort. Ik kon alleen nog maar staren en veel huilen.. mijn herinneringen en vooral de belevenis van de afgelopen 4 maanden zijn weg.
Ik heb momenteel geen smaak en bijna geen reuk. Mijn lichaam geeft geen honger, geen dorst en geen slaap aan.
Ik voel me niet moe maar heb ook weinig emotie en ben niet mezelf.
Worden deze klachten ook bij jullie herkend? Aangezien ik overal lees dat mensen met burnout heel moe zijn?
Beste Robbert, mijn vrouw zit al een maand midden in fase 1 van een burn out en slaapt heel slecht. Ze heeft wel temazepam gekregen van de huisarts maar wil dat eigenlijk niet slikken omdat ze er niet verslaafd aan wil raken en nooit meer zonder kan slapen. Zo blijft ze in een kringetje draaien dat ze door de slechte nachten lichamelijk niet uitgerust raakt. Kun je een advies geven of bijv. het slikken van de temazepam 1xper 3 dagen dan te overwegen is?
beste Marcel,
Dank voor je vraag. Als psycholoog wil ik graag een beetje voorzichtig zijn over het adviseren over medicatie (dat is niet mijn leest).
Maar het nu nodig hebben in deze fase van het herstel is gelukkig niet het zelfde als het voor altijd nodig hebben (juist omdat je dan op een ander punt in je herstel zal zijn). 1x per 3 dagen is sowieso een heel voorzichtige manier.
Sterkte iig!
Vr. groet,
Robbert
Dank je voor je reactie Robbert. Het lastige op dit moment is het vinden van de balans tussen rust nemen en ontspannen. Eigenlijk is ze te.oe om maar iets te doen maar zou het voor haar herstel misschien goed zijn om wat ontspannends te doen zoals een stukje wandelen. Maar misschien is dat nu nog te vroeg? Hoe herken je wat wel en wat niet kan? Door schade en schande of beter even nog helemaal niets te doen?
hoi Marcel, als het er nog niet in zit dan zou ik er niet te veel werk van maken…. Sorry voor de verlate reactie. Is het inmiddels al weer wat beter? het is inderdaad door schade en schande, maar meestal valt dat wel mee qua schade (tenzij je wellicht veel te veel op wilskracht hebt gedaan. En angstige mensen schrikken ook meer van een klachtenopbouw, wat het verder kan doen opbouwen).
Wat een verhelderende blog ..! In december hebben wij Corona gekregen en daar ben ik vreselijk gestresst en paniekerig uit gekomen. Was bang dat we het zelf erger zouden krijgen, dat m’n kinderen er nog zieker door zouden worden en er aan dood komen gaan etc. Zelf kon ik mijn lichamelijke klachten niet meer filteren en dacht bij pijn op de borst aan hartklachten, pijnscheuten in mijn nek aan tumoren, vlekjes op de huid aan kanker etc. De eerste keer boodschappen doen na Corona was heel raar, alsof alle prikkels dubbel zo hard binnen kwamen en ik paniek ervaarde. Slapen ging slecht, werd misselijk wakker, kon alleen maar huilen, het voelde alsof niemand meer tot mij door kon dringen, ervaarde geen plezier meer en er raasde een orkaan door mijn lichaam. Herkende mezelf totaal niet meer. Uiteindelijk een maand hiermee rond gelopen, huisarts gebeld en kon langs komen. Volgens haar was m’n emmertje eventjes overgelopen. Meer niet. Ik kon zelf namelijk nog niet inzien dat het voor deze breakdown eigenlijk ook al niet goed ging. Nougoed, Oxazepam gekregen, emdr sessies bij een therapeut gevolgd maar het hielp te weinig. Omdat ik angsten ervaarde werd er door de praktijkondersteuner uitgesproken dat ik een angststoornis zou hebben. Inmiddels slik ik sinds drie maanden antidepressiva. Kan mij inmiddels iets beter focussen op m’n kinderen en voel me ook er iets meer weer bijgoten, Echter voel ik (meer dan in het begin) mij echt erg moe. En heb nog steeds last van spanningsklachten en wat paniek/angst gevoelens.
Nougoed, een burn-out is door niemand echt uitgesproken, want (volgens de therapeut) hoefde ik niet vd grond geschraapt te worden. Ik begreep dus werkelijk niks van m’n klachten wat het heel erg eng en frustrerend maakte. Dan dus maar weer hardlopen, want dat zou zo goed zijn! En van alles blijven ondernemen (wat bijna niet ging ivm de gespannenheid en angst). Want het viel toch mee?
Kortom … help.
Hoi Anthea,
het is helaas niet altijd zo dat er gelijk veel vermoeidheid op de voorgrond staat. Vooral als er veel angst is dan lijkt het met de belastbaarheid en vermoeidheid mee te vallen. Soms is dat terecht, maar soms komt er dan toch helaas nog een ‘echte’ burn-out onder te voorschijn. De vermoeidheid en verminderde belastbaarheid verschijnen dan vaak pas juist als het weer wat beter gaat qua spanningsklachten. Ook dat kan weer eng zijn (‘wat blijft er van me over?’), maar is toch de weg vooruit, welbeschouwd.
Ik zou zeker niet van alles blijven ondernemen op wilskracht omdat dat (objectief) goed zou zijn. Kijk juist wat voor jou lijkt te werken, of uberhaupt nog haalbaar is.
Sterkte!
ps. EMDR kan heel goed helpen bij angst. Hebben jullie ook EMDR op alle doemscenario’s gedaan?
Was er ruim twintig jaar geleden maar veel meer kennis over burn-out geweest!
Als moeder van toen drie kleine kinderen wilde ik alleen maar rust en herstellen, maar in de ggz werd daar niet aan meegewerkt. Ik moest vooral aan mezelf werken, schouders eronder en doorgaan!
Aan alle kanten was ik weer niet goed genoeg…zucht..
Met heel veel wilskracht, plichtsbesef en verantwoordelijkheidsgevoel (en weer een break-down en weer opkrabbelen en weer een break-down en opkrabbelen etc. etc. etc.) heb ik mijn kinderen weten groot te brengen. En zonder hulp van mijn man had ik dat nooit gered!
Nu is er eindelijk rust in de tent en moet ik duidelijk nog steeds herstellen. Ik denk zelfs dat ik de rest van mijn leven weinig belastbaar zal blijven. En dat maakt me sommige dagen erg verdrietig.
Beste robbert,
Wat een verademing om je blogs te lezen. Ik zou het erg waarderen als je wat literatuur kun aanwijzen die overeenkomt met jou visie! Ik ervaar al jarenlang burnout klachten en zoek mijn weg uit deze vervelende situatie..
Groet joost
Hoi Joost,
dank voor je compliment. Op zich een goede vraag natuurlijk. Maar het eerlijke antwoord is dat ik zelf niet goed op de hoogte ben van wat er ‘allemaal’ is qua literatuur. Daarnaast geldt voor bijna alles binnen het herstel dat ‘less is more’ en er ook iets bestaat als er te fanatiek induiken. Dat was ook mijn reden om een af en rond verhaal proberen te schrijven (zonder steeds nieuwe posts).
Ik zou iig proberen te beperken tot visies die de lichamelijke kant goed meenemen en snappen dat herstellen meer is dan aan je valkuilen werken (of spiritueel te ontwaken o.i.d.). Dus eerst tot rust en dan een geleidelijke opbouw en dan maar kijken wat je er van moet/kan leren. maar de paradox is juist dat het niet te actief en oplossingsgericht aangaan van het herstel vaak de ‘paradigm shift’ inhoudt.
succes!